رو در رو با دکتر علیزاده – مدیر کل تربیت بدنی وزارت علوم

با عرض سلام خدمت آقای دکتر علیزاده و عرض تبریک به مناسبت هفته تربیت بدنی، از کل شروع می کنیم. شما وضعیت رشته تربیت بدنی را به طور کلی چگونه ارزیابی می کنید؟

من هم سلام عرض می کنم خدمت شما، در ۵۰ سال گذشته با پیشرفت علم تغییرات زیادی در علوم ورزشی شکل گرفته و دستاوردهای بسیار متنوعی داشته است. علوم ورزشی در طی سالیان دراز پاسخگوی نیازهای بشری بوده است. اگر چه روحیه جنگاوری و رزم در دنیای امروز جایگاهی ندارد، اما خصیصه رقابت طلبی همواره در ذات انسان وجود دارد که ورزش به این نیاز پاسخگو بوده است. امروزه بحث تربیت بدنی فقط در زمینه‌های آموزش برای مثال در آموزش و پرورش به آن پرداخته می‌شود و در سطوح دیگر مطالب برون ورزشی ساختار علم ورزشی را تشکیل داده است. یکی از مزایای این رشته بی نوشته بودن آن است که باعث می شود که در سطوح مختلف درمان شانه به شانه رشته پزشکی برای عموم مردم حضور داشته باشد و حتی در دانشگاه های خارج از کشور به نام پزشکی ورزشی وجود دارد و همینطور مهندسی ورزشی نیز مورد توجه جامعه مهندسی قرار گرفته است و بسیار کاربردی می باشد. در امور تربیتی نیز به بحث حرکت و ورزش در سنین مختلف مخاطبین بسیار دارد.

همین حالا در بحث ورزش الکترونیک نیز یک تجارت بسیار بزرگی در دنیا وجود دارد. همین بحث را اگر در مورد خود ورزش ادامه دهیم می‌بینیم که رویدادهای بسیار بزرگ ورزشی در دنیا از پرطرفدار ترین رویداد ها هستند و حامیان بزرگ جذب می کنند. همه اینها نشان می‌دهد که علوم ورزشی جایگاه خود را در زیست عام مردم باز کرده است. به نظر می‌رسد که این روند امیدوار کننده برای آینده نیز وجود داشته باشد.

همانطور که مشخص است افراد در زمینه های مختلف از جمله پزشکان مهندسان و افراد سیاسی از ورزش انتفاع دارند، شما سهم افراد ورزشی را در این زمینه چقدر می بینید؟

افرادی که در دانشگاه‌ها تربیت می شوند، توانایی و سواد انجام کارهای مربوط به تربیت بدنی را دارند. برای مثال افرادی که می‌خواهند شغلی مانند مربیگری را قبول کنند، باید سواد این کار را داشته باشند پس باید دوره هایی را گذرانده باشند. به ظن من علوم ورزشی در تمامی زمینه‌ها مربوطه سهم دارد. در واقع تمامی افرادی که خارج از متخصصان علوم ورزشی هستند در کنار کارشناسان علوم ورزش می توانند موفق‌تر باشند.

با توجه به تغییر سبک زندگی افراد و کم شدن فعالیت بدنی آنها، کارشناسان علوم ورزشی چگونه می‌توانند روی سبک زندگی افراد در سالیان آینده موثر باشند؟

حضور ورزش در برنامه روزانه افراد بهترین اتفاقی است که می‌تواند بیافتد. البته این اتفاق که مردم طالب این باشند که ورزش را به عنوان شغل انتخاب کنند، به دلیل سخت بودن ورزش کردن، بسیار دور از ذهن است. اما اگر ورزش را از لحاظ سلامت بررسی کنیم، این یک امر به اثبات شده است که ورزش به سلامت مردم کمک می کند. با توجه به اینکه کرونا یک بیماری همگی و است اما با این حال بسیاری از مردم در نقاط مختلف دنیا از زدن ماسک و یا ماندن در قرنطینه امتناع می‌کنند و این سبک زندگی را نمی‌پذیرند، پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که در سال های آینده نیز عوام در برابر تغییر مقاومت می‌کنند.

می‌توانید درباره اداره تحت مدیریت خود توضیحاتی اجمالی به مخاطبین مجله بدهید؟

تلاش و ماموریت ما این است که تمامی دانشجویان کشور در ورزش شرکت بکنند. اگر گروهی از دانشجویان دانشگاه‌ها با هم متفق‌القول باشند برای انجام یک فعالیت ورزشی می توانند آن را با واحد تربیت بدنی هماهنگ کنند. این فعالیت ها می تواند کوهنوردی، فوتبال و والیبال و … باشد. در بخش دیگر که ورزش قهرمانی باشد، ما رویدادهایی را در ۲۵ رشته ورزشی برگزار می‌کنیم که در نهایت به المپیاد ها ختم می‌شود. به زودی پانزدهمین المپیاد ورزشی دانشجویی نیز با ۸۰۰۰ نفر در دانشگاه گیلان برگزار خواهد شد. منتخب جشنواره های پاییزه، زمستانه و بهاره نیز به المپیاد همگانی راه پیدا می کنند. المپیاد همگانی قبلی برای دختران در دانشگاه الزهرا و برای پسران در دانشگاه همدان برگزار شد و برای امسال نیز دانشگاه شهرکرد به عنوان میزبان این المپیاد انتخاب شده است.

از فعالیت های دیگر می توان به طرح پایش تندرستی دانشجویان اشاره کرد. این اتاق های تندرستی در سال های آینده به تعداد ۹۰ اتاق خواهد رسید. برای مثال در سال گذشته ۱۴ هزار دانشجو پایش سلامت شدند و اطلاعات این عزیزان به سازمان‌های مربوطه گزارش شده است. از امسال آن دانشجویانی که نیاز به مشاوره دارند نیز مشاوره ی تلفنی دریافت خواهند کرد و پیشنهاداتی برای ناهنجاری ها و مشکلات بدنی شخص ارائه خواهد شد. همینطور ما سرمایه‌گذاری زیادی بر روی فضاهای ورزشی انجام داده ایم. ما در سال گذشته ۱۸ میلیارد تومان برای استخرها و سالن‌ها سرمایه‌گذاری کردیم که وارد چرخه شوند. همینطور برای کفپوش ها و زمین های چمن مصنوعی نیز تلاش هایی شده و نود پروژه تا به امروز افتتاح شده است و این ماه ۵ پروژه دیگر افتتاح خواهیم کرد.

تفاوت و روابط بین اداره کل و فدراسیون ها چگونه است؟

بیشتر مأموریت فدراسیون درباره هماهنگی با سازمان های مربوطه مانند وزارت امور خارجه، کمیته ملی المپیک، وزارت ورزش و… برای اعزام تیم‌های ملی دانشجویی به خارج از کشور می باشد. اداره کل وظیفه معرفی افراد به فدراسیون را از طریق مسابقاتی که برگزار می‌کند را دارد.

بچه های علوم ورزشی در کارهای اداره شما و حتی اتاق های سلامت چقدر نقش دارند و کمک می‌کنند؟

در دانشگاه‌ها بالای ۹۰ درصد از نیروی انسانی مورد استفاده از بین متخصصین ورزشی است. همین‌طور در رویدادهای برگزار شده توسط اداره کل، بسیاری از افراد از قبل مربی ها سرپرست ها و غیره مشغول به کار می شوند که این گردش مالی زیادی را ایجاد می‌کند. همچنین اداره موظف است که برای اتاق های تندرستی کارشناس قرار دهد که همین قضیه بازار کار را برای این دوستان فراهم می‌کند. دیگر سیاست ما این است که این اتاق های تندرستی در کنار خوابگاه ها قرار گیرد که دانشجویان به راحتی بتوانند در اوقات فراغت خود به این مراکز مراجعه کرده، تمرین کنند و برای استراحت به اتاق های خود برگردند.

آیا امکان درآمدزایی در اتاق‌های سلامت دانشگاه‌ها نیز وجود دارد؟

بله، در برخی از دانشگاه ها با به پایان رسیدن پایش سلامت دانشجویان، این مراکز اقدام با جذب مشتری از دانشگاه های مجاور و و غیره برای خود و دانشگاه کسب درآمد می کنند.

البته اولویت خدمات‌رسانی باید در مرتبه اول، دوم و سوم برای دانشجویان باشد و درآمدزایی جزو اولویت‌های آموزش عالی نیست.

چرا المپیادهای ورزشی در ایران بر خلاف سطح بالایی که دارد از اعتبار بالایی برخوردار نیست؟

اولین مشکل ما این است که جمعیت دانشجو یک جمعیت شناور است و پس از فارغ التحصیلی از این جمع جدا می‌شود. همچنین ورزشکار قهرمانی که وارد دانشگاه می شود، ورزش اش با درس خواندن دچار اختلال می‌شود. زیرا قادر به حضور داشتن در بسیاری از کلاس ها نیست.

دیگر مشکل ما این است که برگزاری لیگ ها دارای هزینه بسیار بالایی است و همچنین با بحث آموزشی دانشگاهی تداخل دارد. این شائبه نیز به وجود می آید که بودجه سازمان صرف تعداد کمی از دانشجویان که در تیم حضور دارند، می شود. مشکل اصلی ما تعریف نشدن این قضیه در ساختار وزارت علوم است. به دلیل باشگاه داری حرفه ای تر، در حال حاضر دانشگاه آزاد بسیار از ما موفق تر است و با بازیکنان قرارداد می‌بندد.

ورزش الکترونیک که به عنوان راهکاری در زمان کرونا پیشنهاد شده است را در صورت امکان توضیح دهید.

ما اپلیکیشنی به نام ستاو را راه‌اندازی کردیم و در واحدهای تربیت بدنی ۱۵ دانشگاه در حال آزمایش است ۴ هزار دانشجوی دختر و پسر با استفاده از این اپلیکیشن در حال گذراندن دوره تربیت بدنی ۱ خود هستند.

برای مسابقات آنلاین هم ما پنج رشته همگانی و ۱۳ رشته قهرمانی را برای این منظور تعریف کردیم، ورزش هایی که اغلب در آن فاصله زیاد است، مانند تیراندازی و دارت. ما این مسابقات را در تابستان نیز برگزار کرده بودیم به این صورت که برای مثال برای دوچرخه سواری شرکت‌کننده ویدیوی را از خود به اشتراک می گذاشت و داوران آنها را قضاوت می کردند.

سخن آخر…

برای شما آرزوی موفقیت می‌کنم که بسیار کار ارزشمندی را در انجام می دهید. انگیزه بسیار بالایی نیز دارید. خواهش من از شما این است که در مشاجره ها و کشمکش‌ها ورود نکنید، زیرا کمکی به شما نمی کند. زمانی که وارد این بازی ها شوید، خطر دودستگی مخاطبین شما را تهدید می کند. البته نشریات این مطالب را به طور معمول دارند، اما شما سعی کنید که به عنوان یک رسانه بی طرف و بی تعصب به گرایشی فعالیت کنید.